از زمانی که انسان به زمین هبوط کرد و در آن مستقر شد، همواره دغدغه آن داشته و دارد تا خود را به جایی که از آن آمده بازگرداند. هر گاه دمی به زمین نگریست تا توشه و نانی بر گیرد ، نگاهی هم به آسمان داشت تا به آن جا بازگردد. از این روست که خود را همیشه مهمان این خاک می دانسته و آن را به عنوان خانه ابدی خویش نپذیرفته است.
بازگشت به آسمان آروزی و آرمان دیرینه بشر بوده و هست. این گرایش به پرواز و گذر از دروازه های زمین به سوی آسمان هر چند که در شکل و قالب پروازهای مادی آشکار می شود ولی برخاسته از انگیزه برتری است که می کوشد تا خود را به آسمان و جایگاه برتر خویش باز گرداند. آسمان تجسم آروزهای اوست و در آسمان بالای سر خویش کمالی را می جوید که روزی به دام ابلیسی از آن فرو افتاده است و در این دامگاه مستقر شده است.
همواره چشم به آسمان داشت تا این که از آسمان دستی به یاری اش بیاید و او را به آسمان بازگرداند. آموزه های وحیانی را راهی برای رسیدن به این هدف ارزیابی کرده و بدان پای بند شده است. این گونه است که قرآن را حبل و ریسمان الهی بر می شمارد و در جست و جوی آویزه ای به آسمان چشم می دوزد تا آن را ابزاری برای بازگشت و افزاری برای تعالی و تکامل خود قرار دهد؛ چون بر این باور است که زمینی نیست و آسمانی است و می بایست به جای که از آن بیرون رانده شده بازگردد.
این بینش و نگرش انسان به آسمان و یاری آسمانیان است که در گونه های مختلف و متنوع نمود و ظهور می یابد. قرآن نیز به این مساله و دغدغه انسان توجه داشته است. مساله ابزارهای آسمانی از آن دسته مفاهیمی است که قرآن بدان اشاره داشته است. در این نوشتار به این موضوع از نگرش قرآن پرداخته می شود.

در قرآن از ریسمان آسمانی و حبل الله و دستگیره های محکم و استوار الهی یاد شده است و خداوند می فرماید: و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا؛ به ریسمان الهی تمسک بجویید و متفرق و پراکنده نشوید.( آل عمران آیه 103) در این آیه ریسمان الهی به عنوان عاملی برای جلوگیری از تفرقه یاد شده است.
در آیه 256 سوره بقره ایمان به خدا و کفر به طاغوت و حکومت غیر خدا به عنوان دستگیره محکم و عروه الوثقی مطرح شده است و کسانی که به این تمسک جسته و بدان می آویزند رستگار نامیده می شوند.
در این آیات به مساله کلی تمسک به ریسمان آسمانی و دستگیره های محکم اشاره شده ولی مصادیق آن مطرح و تبیین نشده است. اما در آیات دیگری به طور دقیق و جزیی به مصادیق آن اشاره شده و تمسک به اهل بیت (ع) و قرآن را به عنوان ریسمان های الهی مورد تاکید قرار می دهد.
البته قرآن به عنوان کامل ترین مصداق در آیات مطرح شده است وگرنه همه آموزه هایی آسمانی که به اشکال مختلف برای هدایت و راهنمایی بشر آمده است از مصادیق آویزه های آسمانی هستند؛ از این روست که خداوند تورات را نیز به عنوان ریسمان آسمانی دانسته است که مومنان در دوره آن شریعت می توانستند با تمسک بدان به خدا برسند. به این معنا که تورات نیز به عنوان یک آموزه وحیانی الهی مصداقی از ریسمان و ابزار آسمانی شمرده شده که مصلحان می توانند بدان به خدا نزدیک شوند (اعراف آیه 169 تا 170)
این گونه است که ما همه کتب و آموزه های دیگر چون صحف ابراهیم و موسی و انجیل و مانند آن را جزو مصادیق آویزه دانسته و تمسک بدان را در هر دوره ای به عنوان مصداق آویزه تایید و تجویز کرده ایم. در زمان ما قرآن به عنوان مصداق کامل آموزه های وحیانی و آویزه محکم و استوار می باشد که می بایست بدان تمسک جست چنان که قرآن نیز بر این نکته تاکید کرده است.(اعراف آیه 170)
پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت نیز از مصادیق کامل آویزه های آسمانی است که می بایست برای نزدیکی و تقرب به خدا و دست یابی به کمال از آن ها بهره جست. خداوند در آیه 174 و 175 سوره نساء به این مساله پرداخته و از مردمان خواسته تا بدان ها تمسک جویند. در این آیات حضرت محمد (ص) به عنوان نوری معرفی شده است که خداوند به سوی انسان روانه داشته تا با اعتصام و تمسک به وی به آسمان راه یابند.

تمسک و اعتصام( چنگ انداختن) به آویزه های آسمانی از مهم ترین راه های رسیدن به کمال مطلق است. این گونه است که انسان دوباره رحمت خاص الهی را برای خود می خرد و راه بازگشت به آسمان را می یابد. خداوند در آیه 175 سوره نساء اعتصام و چنگ زدن به خدا و آویزه های آسمانی را عامل و علت اصلی رحمت خاص خود بر می شمارد.
نتیجه طبیعی برخورداری از رحمت الهی این است که شخص از فضل و بخشش افزون تری از سوی خداوند بهره مند شود. فضل الهی ایشان را در بر می گیرد و انسان را به سوی کمال خاص و تقرب ویژه می برد.(همان )
در حقیقت تمسک به آویزه های آسمانی به معنای هدایت مستقیم و خاص است که از آن به صراط مستقمی یاد می شود.(آل عمران آیه 101 و نساء ایه 175) و هر گونه ارتداد و کفر از وی دور می شود (آل عمران آیه 100 و 101) و انسانی در حوزه امنیت الهی می گردد و در زمره مومنان رهایی یافته در می آید.(نساء ایه 146)
در حقیقت از دوزخ دنیا و خشم آخرت رهایی می یابد و به جایی اسمای کمالی جلال در کنف اسمای کمالی جمال قرار می گیرد.(آل عمران آیه 103)
از آثار و برکات دنیوی آن نیز می توان به مساله همبستگی و همدلی میان مومنان و کسانی اشاره کرد که به این آویزه های آسمانی چنگ انداخته اند.(همان) و از نزاع های و درگیر های جاهلی و برخاسته از جهل و نادانی و دوری از آموزه های آسمانی رهایی می یابند.(همان)
بنابراین در تفسیر و تحلیل قرآنی تنها راه بازگشت به آسمان و بهره گیری از کمالات آسمانی و زندگی تمان جمالی آن است که به آویزه های آسمانی خدا چنگ اندازیم که مهم ترین مصادیق آن در تحلیل و تبیین قرآنی عبارت از قرآن و پیامبر (ص) و اهل بیت آن حضرت(ص) است. به سخنی دیگر قرآن و عترت در زمان ما از مهم ترین و اصلی ترین مصادیق آویزه های آسمانی می باشند که انسان می تواند برای رسیدن به آسمان و کمال انسانی از آن ها بهره گیرد.